اینکه بگوییم صنعت روابطعمومی تغییر کرده، بهمعنی دستکمگرفتن اوضاع است. سال 1399 بهطرز بیرحمانهای نشان داد که اوضاع چقدر سریع میتواند دگرگون شود. در طی این سالها متخصصان روابطعمومی روزهای سختی را پشت سر گذاشتند: از مواجهه با چرخههای بیثبات خبری تا سروسامان دادن سریع به پیامها با توجه به بحرانهای موجود. شرایط سالهای اخیر آسان نبوده؛ اما در کنار این چالشها، فرصتهایی نیز پدید آمده است. بااینحال یک چیز قطعی است: کرونا، زندگی و نقش ما بهعنوان ارتباطدهنده را برای همیشه متحول کرد.
تغییرات شغلی ما در سالهای آینده
تأثیرات همهگیری گسترده بود و عواقب آن بسیاری از جنبههای زندگی روزمره ما را تغییر داد. نحوه خرید، رأیدادن، رفتوآمد و بیشتر از همه نحوه ارتباط ما دگرگون شد. ما دیگر میدانیم که حتی اگر از نظر فیزیکی از هم فاصله داشته باشیم، از نظر اجتماعی جدا نخواهیم شد. درحالحاضر همهچیز وضعیت آنلاین به خود گرفته است و احتمالاً بههمین صورت باقی خواهد ماند. به قول پروفسور «دبورا تانن»، در آینده بهجای اینکه بپرسیم «آیا دلیلی وجود دارد که فلان کار را آنلاین انجام بدهیم؟» از خودمان خواهیم پرسید که «آیا اصلاً دلیلی دارد که آن کار حضوری انجام شود؟»
کارشناسان بر این باورند که دلایل متعددی برای سوقدادن ما به سمت یک واقعیت دیجیتال وجود دارد. برخلاف گذشته، رشد سریع تکنولوژی، ارتباطات را تسهیل کرده است. این همهگیری باعث بحرانهایی فراتر از سلامتی نیز شده است. توقف ناگهانی زندگی روزمره، ما را مجبور کرده تا آنچه را «عادی» میدانستیم و واقعیتهایی را که میخواستیم به آینده منتقل کنیم، دوباره ارزیابی کنیم. برندهای سراسر جهان مجبور شدند یک گام به عقب بردارند تا هدفی عمیقتر از سود پیدا کنند. برخی از برندها ارزشهایی را که پای آن ایستادهاند تقویت کرده و برخی دیگر راههای جدیدی برای اثرگذاری بر جهان پیدا میکنند. برای مثال «LVMH» که شرکت مادرِ برند «لویی ویتون» است در دوران همهگیری از خط تولید عطرش برای تولید اسپری ضدعفونیکننده دست استفاده کرد یا برند بستنی «بن و جری» در جنبش «زندگی سیاهان اهمیت دارد» یک طعم بستنی جدید با طعم میکس رو کرد که نشاندهنده تلفیق و برابری دو نژاد بود.
سالهای اخیر به ما نشان دادند که چگونه سرنوشت ما بهطرز پیچیدهای درهمتنیده شده و برخی از سیستمها از تغییر پرهیز کردهاند. بنابراین اگر چشمانداز روابطعمومی از آنچه قبلاً میدانستیم بسیار متفاوت بهنظر میرسد، چگونه میتوانیم با آنچه پیشرویمان است سازگار شویم؟
چه مهارتهای روابطعمومی برای باقیماندن در رقابت دنیای آینده مهم هستند؟
۱. رویدادهای آنلاین
اینکه شخصاً دورهم جمع بشویم خیلی خوب است؛ جشنوارهها، جشنهای خانوادگی و بودن در کنار بقیه افراد در یک مکان، خاطراتی اثرگذاری را رقم میزند. بااینحال اگر رویدادهای دیگر هم بهصورت آنلاین برگزار شوند میتوانند بههمان اندازه موفق باشند. با افزایش هزینهها، دشواریها و اثرات زیستمحیطی سفرها، دلایل زیادی وجود دارد که مخاطبان هدف به رویداد نپیوندند.
بهعنوان یک متخصص روابطعمومی باید آماده ایجاد و میزبانی رویدادهای آنلاین باشید. این یعنی بهاندازه کافی راحت باشید تا بهجای قرارگرفتن مقابل انبوه جمعیت، جلوی یک صفحه نمایش مطالب خود را ارائه دهید و افراد دیگر در سازمانتان را هم برای این کار آماده کنید. همچنین متن سخنرانیتان را نهایی کنید و قبل از اینکه وارد رویداد آنلاین شوید، وسایل ارتباطاتی (لپتاپ، گوشی، میکروفون و…) خود را چک کنید تا مطمئن شوید همه چیز درست پیش میرود.
۲. مهارتهای بازاریابی
با تکامل نقشهای ارتباطی، مرزهای بین بازاریابی و روابطعمومی محو میشوند. بنابراین متخصصان روابطعمومی باید به مهارتها و تکنیکهایی مجهز شوند که در دنیای بازاریابی اجرا میشود. آنها باید بدانند چطور نرخ بازگشت سرمایه (ROI) را اندازهگیری کنند، محصول خود را ارائه دهند، کمپینهای تبلیغاتی برگزار کنند و بالاتر از همه هنر فروش را یاد بگیرند.
براساس یک مطالعه انجامشده توسط مرکز روابطعمومی «USC Annenberg»، متخصصان روابطعمومی اتفاقنظر دارند که داستانسرایی دیجیتال و شنفت شبکههای اجتماعی (social listening)، روندهایی کلیدی هستند که آینده این صنعت را تعریف میکنند. جای تعجب نیست که بازاریابان نیز در مورد اهمیت این دو مهارت توافق دارند. اگر دو نقش روابطعمومی و بازاریابی ادغام شوند، متخصصان روابطعمومی نباید عقب بمانند و باید به یادگیرندگانی فعال تبدیل شوند.
۳. تجزیه و تحلیل احساسات بومی یا جهانی درباره موضوعات خاص
یکی از مهارتهای دیگری که شما را برای آینده مجهز و آماده میکند این است که بتوانید احساسات مردم در سطح جهانی یا محلی و بومی را در مورد موضوعات خاصی پیشبینی کنید. قبل از شروع یک کمپین، متخصصان روابطعمومی باید توجه کنند که مردم چگونه به داستانشان واکنش نشان میدهند. به این طریق میتوانند از تولید پیامی جلوگیری کنند که لحن مناسبی ندارد و وجهه آنها را خدشهدار میکند. در این زمینه ابزارهایی وجود دارند که به شما این امکان را میدهند تا بسترهای رسانههای اجتماعی را تجزیهوتحلیل کنید و نظرات مختلف را در مورد موضوعات خاص ارزیابی کنید. یکی از این ابزارها «Hubspot» است.
بهعنوان یک متخصص روابطعمومی، فراتر از سنجش و گزارشدهی، باید بتوانید از اعداد و دادههای کمی، ارزش و بینش عملی استخراج کنید. این اطلاعات به شما کمک میکند استراتژی پیامرسانی بهتری فراهم کنید.
۴. روزنامهنگاری برند
مصرفکنندگان بهدنبال یک محصول واقعی میگردند. آنها از کپیرایتینگهای اغراقشده و پیامهای تجملی بازاریابی خسته شدهاند. برندها به این بازخوردهای منفی توجه کردند و تصمیم گرفتند راه دیگری را پیش بگیرند: روزنامهنگاری برند. همانند رسانهها، برندها نیز میتوانند با تولید داستانهای قوی بیشتر دیده شوند و بدون نیاز به ارائههای بیهدف، اعتبار خود را افزایش دهند.
یکی از شناختهشدهترین مثالهای روزنامهنگاری برند «ردبول» است که به تولیدکننده محتوا و خروجی رسانهای بدل شده است. در سال ۲۰۱۲ این برند، تبلیغات بدلکارانهای را تهیه کرد که در آن چترباز استرالیایی، «فلیکس بامگارتنر» از فضاپیمای خود به سمت زمین پرید. ردبول سایت خبری مجزایی برای تبلیغ رویدادها شامل پخش زنده ویدئویی، بلاگ، تصویر، آمار، دادههای بصری، اینفوگرافیکها و… تدارک دید.
۵. بهینهسازی موتور جستوجو
این گزینه در صدر همه فهرستها قرار دارد و دلیلش مشخص است. اگر میخواهید راهکارهای روابطعمومی خود را ارتقا دهید، بهکارگیری سئو یک الزام است. سئو یا بهینهسازی موتور جستوجو ابزار قدرتمندی است که میتواند به شما کمک کند تا بیشتر دیده شوید. کسب اعتبار، یکی از اهداف مشترک متخصصان روابطعمومی است.
از طریق بهینهسازی موتور جستوجو میتوانید بکلینکهای بیشتری به سایتتان دریافت کنید که درنتیجه آن رتبه بالاتری در موتور جستوجو داشته و محتوای شما اعتبار بیشتری پیدا خواهد کرد. یک راه دیگر برای استفاده از قدرت سئو در روابطعمومی، سنجش رتبهبندی و عملکرد تیم کمپینتان است. با بررسی مواردی مثل دقت واژگان کلیدی و میزان کلیکها، درک عمیقتری از این مییابید که مخاطبان هدفتان بهدنبال چه چیزی هستند و از چه کلیدواژههایی استفاده میکنند تا به هدف خود دست یابند.
۶. تولید چندرسانهای
یکی از ابعاد دیگر ارتباطی که از سال ۱۳۹۹ سرعت گرفت قدرت محتوای چندرسانهای و بهخصوص ویدئو بود. با خانهنشینی مردم، انتظار میرود که بهطور میانگین هر فردی ۱۰۰ دقیقه از روز خود را به دیدن ویدئوی آنلاین بگذراند. تقاضا و مصرف محتوای چندرسانهای در پنج سال اخیر بهشدت افزایش داشته است. در طی سالهای همهگیری علیرغم اینکه از هم دور بودیم، میخواستیم با هم ارتباط برقرار کنیم. یکی از پژوهشهای اخیر نشان داد که در سال ۱۳۹۸ تقریباً ۴۶ درصد بازاریابان از وبینارها استفاده میکردند؛ اما در سال ۱۳۹۹، این عدد به ۶۲ درصد رسید.
جای تعجب نیست که نرمافزارهایی مانند تیکتاک نوع مصرف اطلاعات ما را شکل دادهاند. در اولین فصل سال ۹۹، تیکتاک به ۳۱۵ میلیون دانلود رسید که از سال قبلی ۵۸ درصد افزایش داشت. درحالحاضر ۸۰۰ میلیون کاربر فعال در این نرمافزار وجود دارد که تنها محدود به مخاطبان نسل زد نیست. علاوهبر این، دیگر بسترهای ویدئویی هم در آینده چنین وضعیتی پیدا خواهند نمود. متخصصان روابطعمومی باید در آینده نقش ویدئو را در راهبرد ارتباطی جدی بگیرند؛ علاوهبر این باید بتوانند از بین انبوه محتوا راه خود را باز کرده و محتوایی تولید کنند که در ذهن مخاطب باقی بماند.
۷. سازگاری با دورکاری
آینده کار فرا رسیده است. زمانی آرزو داشتیم که جلسات کاری به یک ایمیل محدود شوند و حالا عمده این جلسات مجازی شدهاند. «وضعیت نرمال جدید» فرا رسیده است. به همین دلیل آگاهی از روند دورکاری، مهارتی ضروری است که متخصصان روابطعمومی باید بیاموزند. چگونه میتوانیم بدون جلسات غیررسمی در اتاق استراحت، بهخوبی همکاری کنیم؟ چگونه میتوانیم روی وظایفمان متمرکز بمانیم و فرهنگ مثبتی رقم بزنیم؟ ارتباطدهندگان و متخصصان روابطعمومی شنوندگان خوبی هستند؛ به همین دلیل فرصت خوبی وجود دارد تا فضای کار مجازی مثبتی را رقم بزنیم. اما نگران نباشید. قرار نیست بهتنهایی با تمام این چالشها مواجه شوید. فناوری، بهترین همراه شما در آینده روابطعمومی است. ابزارهای زیادی وجود دارند که به شما کمک میکنند با کمترین تلاش به بهترین نتیجه برسید.